Kurtuluş savaşı yıllarında kendi insanımızın, insan üstü bir güçle vatanını savunduğu bir zamanda, sayıları bir elin parmakları kadar olsa bile, bize yardım elini uzatan yabancılar da olmuştu.
Hele hele bu yardım elini uzatan yabancıların, Kurtuluş savaşı zamanında Güney bölgelerimizi işgal etmekten kaçınmayan Fransız vatandaşı olmaları, bu kişilere bakışımızı ve takdir duygularımızı bir kat daha artırmıştı.
İşte bunlardan, bu buhranlı günlerde Büyük Millet Meclisi’nin bile takdirini kazanmış biri bay, biri bayan iki kişiden bahsedeceğiz. Bunlardan birisi Bayan Gulis, birisi de Pier Loti’dir.
Kurtuluş savaşı zamanında bu iki kişi o kadar takdir kazandılar ki, Büyük Millet Meclisi de bu iki kişiye teşekkür etme gereğini duydu. Çünkü bunlar, Osmanlı İmparatorluğu’nun parçalandığı, Türk ellerinin düşman işgaliyle inlediği bir zamanda Avrupa’da Türklüğün asaletinden, insan sevgisinden bahsederek o zamanlar Avrupa’da, bizim için çok kıymetli olan bir lobi oluşturmuştu.
21 Kasım 1921 tarihinde Büyük Millet Meclisi’nde yapılan bir toplantıda Van Milletvekili Haydar Bey ve arkadaşları bir teklif verdiler. Bu teklifte milli davamızın meşruluğunun ispatı için cansiperane çalışan Madam Gulis’e, Meclis tarafından teşekkür edilmesi önerildi. Çankırı Milletvekili Hacı Tevfik Efendi’nin yaşasın insaniyet severlik nidaları ve şiddetli alkışlar arasında Madam Gulis’e Türk milleti adına teşekkür edilmesi kabul edildi (1) .
Sivas Milletvekili Rasim Bey, Fransız yazarı Pier Loti’ye, Kurtuluş savaşı yıllarında Türk milleti için yaptığı lobi ve insanımızın sevecenliğini, misafirperverliğini tüm dünyaya anlattığı için, Türk milletinin selam ve şükranları ile bir hediye gönderilmesini teklif etti.
1 Kasım 1921 tarihinde, Rasim Bey’in, Meclis Başkanlığına yazdığı tezkere Mecliste okundu. Bu tezkerede, Avrupa’daki milli davamızın müdafaasında gazetelere yazdığı makaleler yanında, ayrıca kitaplar yazmak suretiyle Türk dostu olduğunu gösteren Pier Loti’ye Paris mümessilimiz vasıtasıyla Türk milletinin selam ve şükranını, ayrıca Meclisin namına yakışır mahalli bir hediye gönderilmesini teklif ettiğini bildirdi.
Oylama yapıldı ve Rasim Bey’in teklifi kabul edildi. Hediyenin de Başkanlık Divanı tarafından tespit edilmesi istendi.
6 Mart 1922 tarihinde Mecliste yapılan toplantıda da Başkan, vatan ve milletimizin maruz kaldığı felaket günlerinde bizleri müdafaa etmesiyle kalplerimizde yer eden Mösyö Pier Loti adına, başkatibi Mösyö G. Camirje imzalı bir mektup geldiğini bildirdi.
Büyük Millet Meclisi Başkanı Paşa hazretleri diye başlayan mektupta, Pier Loti’nin başkâtibi, kıymetli mektubunuzu ve babaları, davaların en mukaddesi uğrunda şehit düşen harp yetimlerinin gözyaşları arasında işlenmiş olan ve bunun için çok değerli olan halıyı hediye etmek için gelen Ankara Milli hükümetinin heyetini, Pier Loti’nin kabul etme şerefine ulaştığını belirtiyordu.
Mösyö Camirje, Pier Loti’nin bu ziyaretten çok duygulanmasına rağmen, hasta olduğu için kendisinin bir mektup yazamadığını, muazzez vatanınız lehinde giriştiği mücadelede,Yunan baskısıyla, Hıristiyan bütün Avrupa’nın tahkirleri, maskaralıkları ve alçaklıkları yüzünden bitap düştüğünden kendisini mazur görmenizi rica ediyor diyordu. Fakat Türk milletinin göstermek lütfünde bulunduğu dostluk ile ızdıraplarının hafiflediğini ifade ediyordu.
Mustaf a Kemal Paşa’ya, Pier Loti’nin en minnetterane teşekkürlerini kabul etmesini ve Türkiye Büyük Millet Meclisine kabul ettirmesini istiyordu.
Beni dinleyen kişilerin en sadık ve en itaatkâr hizmetkârı olmakla şeref duyarım diyerek mektubunu bitiriyordu (2) .
(1) TBMM ZC, D:1, C: 14, B: 114, s.286.
(2) TBMM ZC, D:1, C: 18, B: 3, s.51,52.