ERKEN HABER - İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) öğretim üyesi Prof. Dr. Oğuz Cem Çelik, İstanbul'daki yapı stokunda ciddi bir sorun olduğunu belirterek "Yapıların yüzde 80'i betonarme yapılardan oluşuyor, önemli bir bölümü de eski yönetmeliklere göre tasarlanmış ve inşa edilmiş yapılar" dedi.
Kahramanmaraş'ta 6 Şubat'ta meydana gelen ve 11 kenti etkileyen depremlerde 44 binden fazla insan hayatını kaybetti. Bölgede 173 bin bina yıkıldı ya da yıkılacak kadar ağır hasar gördü. Bunun üzerine gözler, büyük bir deprem beklenen İstanbul'a çevrildi.
İTÜ Mimarlık Fakültesi'nden öğretim üyesi Prof. Dr. Oğuz Cem Çelik, beklenen Marmara depreminden etkilenecek İstanbul'daki yapı stokunun durumuyla ilgili değerlendirme yaptı.
Çelik'in açıklamasından öne çıkanlar şöyle:
* Yapıların depremlere maruz kalmadan yapılan güçlendirmenin etkili olup olmadığını biliyoruz. İstanbul'daki yapı stokunda ciddi bir sorunumuz var. Yapıların yüzde 80'i betonarme yapılardan oluşuyor, önemli bir bölümü de eski yönetmeliklere göre tasarlanmış ve inşa edilmiş yapılar. Diğer kalan yüzde 20'lik kısmı yığma binalar ve bunların bir kısmı tarihi binalar.
Nasıl güçlendirilir?
* Prefabrike, çelik ve ahşap binalar gibi binalar var. Her yapı grubu için farklı güçlendirme yöntemi seçilebilir. İstanbul'da en önemli sorun, insanların özellikle konut olarak kullandığı betonarme ve yaşlı binalar. Bunların bir kısmının elenip yenilenmesi gerekir. Kentsel dönüşüm ve yenilenme olabilir. Bir kısmı da hızlı şekilde güçlendirilebilir" diye konuştu.
* (Yapı güçlendirme yöntemlerinden karbon fiber uygulaması) Karbon fiber uygulamasının yapılabilmesi için özellikle kolonun belirli bir kalitede olması gerekiyor. Karbon fiberin daha nitelikli yapılarda kullanılması gerektiğini düşünüyorum. 1999 depreminden sonra Türkiye'de kullanılmaya başlandı ve her türlü binada kullanılıyor. Uygulayıcıların başarılı olduğunu düşünüyorum. Böylece binaları biraz daha hızlı bir şekilde yapma olanağı da var. Mutlaka mühendislik projesi hazırlanmalı ve daha sonra uygulanmalı. Her binanın kendine özel güçlendirme yöntemleri olabilir. Bu karbon fiber uygulaması onlardan biridir. Bazı binalara da sismik izolatör yerleştirerek güçlendirmek mümkün olabilir.
Her yapının özelliği farklı
* Benim ön plana çıkarmaya çalıştığım, yapıları sönümleyicilerle (yapılara mekanik titreşimi azaltmak için konulan bir aygıt) güçlendirme imkanı var. İleri teknolojilerin kullanılacağı yapıların niteliğinin biraz daha iyi olması gerekiyor ki, bu teknolojilerin etkinliği biraz daha fazla olsun. Her yapı kendi içerisinde değerlendirilmeli ve düzgün bir projelendirmenin ardından güçlendirilmelidir.
Güçlendirme maliyeti ne kadar?
İnşaat mühendisi İsa Akdemir ise bir binanın güçlendirme maliyetinin, yapım maliyetinin yüzde 25 - 30'una denk geldiğini kaydetti.
Akdemir, binada kapsamlı analiz yapılmadan karbon fiberin tek başına bir binayı güçlendirip güçlendiremeyeceğinin söylenemeyeceğini belirtti. Bunun için analiz yapılması gerektiğini dile getirdi.
